Eπιθηλιακό Θηλώδες Βλεννώδες Νεόπλασμα του παγκρέατος (IPMN: intraductal papillary mucinous neoplasm)
Ένα Επιθηλιακό Βλεννώδες Νεόπλασμα του Παγκρέατος (IPMN) είναι ένα αρχικά καλοήθες κυστικό νεόπλασμα που βρίσκεται εντός του παγκρέατος και παράγει υπέρμετρη ποσότητα βλέννης, η οποία πολύ συχνα δυσχεραίνει την ροή του παγκρεατικού υγρού. Συχνά πρόκειται για τυχαίο ευρήματα στο πλαίσιο άλλων εξετάσεων είτε υπερήχογραφήματος είτε αξονικής τομογραφίας της κοιλιακής χώρας. Τα IPMNs συχνά δεν προκαλούν συμπτώματα. Μια επιβεβαιωμένη διάγνωση είναι συχνά πιο συγκεκριμένη με μαγνητική τομογραφία.
Τα Επιθηλιακά Βλεννώδη Νεοπλάσματα του Παγκρέατος έχουν ιδιαίτερη σημασία για δύο λόγους:
- Μπορεί να είναι πρόδρομοι ενός κακοήθους παγκρεατικού όγκου.
- Μπορεί να προκαλέσουν μία οξεία παγκρεατίτιδα, λόγω της μείωσης της ροής του παγκρεατικού υγρού εντός του παγκρεατικού πόρου
Διακρίνονται δύο είδη IPMNs, ανάλογα με την ακριβή τοποθεσία τους:
- “Main–Duct”(MD)- IPMN: IPMNs του κυρίου παγκρεατικού πόρου. Αυτή η υποκατηγορία των IPMNs είναι και η πιο επικίνδυνη. Το ποσοστό μετάλλαξής τους σε καρκίνο του παγκρέατος είναι πολύ υψηλό. Επίσης και λόγω της ανεύρεσής τους στον κύριο παγκρεατικό πόρο, μπορούν να προκαλέσουν οξεία παγκρεατίτιδα.
- “Side–Duct (SD)- IPMN: IPMs τα οποία ανευρίσκονται στο παράπλευρο παγκρεατικό δίκτυο και έχουν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο για μετάλλαξης σε καρκίνο του παγκρέατος και σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης οξείας παγκρεατίτιδας.
Προγνωστικά ευνοϊκές για την ανάπτυξη καρκίνου είναι η εντόπιση IPMN στον κύριο παγκρεατικό πόρο, ο αυξημένος αριθμός μικρότερων κύστεων εντός του Νεοπλάσματος και διάμετρος του Νεοπλάσματος μεγαλύτερης από 3 εκ.
Η αιτία αυτού και οι μηχανισμοί για την ανάπτυξη κακοήθους παγκρεατικού όγκου ως αποτέλεσμα ενός IPMN δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί επιστημονικά.
Η ακριβής διάγνωση μεταξύ των δύο γίνεται είτε με MRCP (magnetic resonance cholangiopancreatography, μαγνητική χολαγγειοπανκρεατικογραφία), που δείχνει με την μέγιστη ακρίβεια την ανατομία του κύριου παγκρεατικού πόρου και των παράπλευρων πόρων, είτε μέσω ενδοσκοπικού υπερηχογραφήματος, μεσω του οποίου μας δίνεται η δυνατότητα βιοψία δια λεπτής βελόνης.
Ενδείξεις για χειρουργική θεραπεία
- ΜD-IPMN
- Παρουσία “προκαρκινικών στιγμάτων” (high risk stigmata) στην MRCP
- Παρουσία “ ανησυχητικών ευρημάτων (worrisome features)” στην MRCP
- Ανίχνευση CEA (καρκινοεμβρυικού αντιγόνου) εντός του IPMN μετά από βιοψία δια λεπτής βελόνης στο πλαίσιο ενδοσκοπικού υπερηχογραφήματος
- Ανίχνευση αυξημένου CA 19-9 στις εργαστηριακές εξετάσεις
- Αύξηση της διαμέτρου ενός IPMN κατά την διάρκεια των επανελέγχων (follow-up)
Σε διάγνωση SD-IPMN χωρίς παρουσία “προκαρκινικών στιγμάτων” ή “ανησυχητικών ευρημάτων (worrisome features)”, χωρίς ανίχνευση CA 19-9 στις εργαστηριακές εξετάσεις, προτείνεται η παρακολούθηση, μέσω συχνών επανελέγχων (MRCP, CA 19-9)
Σε περίπτωση παρουσίας ένδειξης για χειρουργική θεραπεία, αυτή διαμορφώνεται ανάλογα με τον εντοπισμό του νεοπλάσματος. Τεχνικές που εφαρμόζονται είναι η εξής:
- Εκτομή της κεφαλής του παγκρέατος με το δωδεκαδάκτυλο
- Εκτομή της ουράς του παγκρέατος
- Αριστερή παγκρεατεκτομή
Τεκμηρίωση εξειδίκευσης Αριστοτέλη Περράκη
Ο Αριστοτέλης Περράκης και η ομάδα του είναι απόλυτα εξειδικευμένοι στη σύγχρονη χειρουργική του Παγκρέατος.
Ο Καθηγητής Αριστοτέλης Περράκης έχει μεγάλη εμπειρία και κλινικό, επιστημονικό και ερευνητικό ενδιαφέρον στην χειρουργική του παγκρέατος με όλες τις δυνατές τεχνικές (ανοιχτά, λαπαροσκοπικά, ρομποτικά) .
Εκπαιδεύτηκε στα μεγαλύτερα κέντρα αναφοράς στη Γερμανία και τις ΗΠΑ, όπως η Πανεπιστημιακή Χειρουργική Κλινική του Erlangen και του Μονάχου, την Cleveland Clinic, USA και το City of Hope, CA, USA, όπου και εξειδικεύτηκε στις ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους (Λαπαροσκοπική και Ρομποτική Χειρουργική Παγκρέατος, τις πολύπλοκες και εξαιρετικά απαιτητικές περιπτώσεις των νεοπλασμάτων του παγκρέατος
Επίσης είχε την Διεύθυνση του Κέντρου Παγκρέατος από το 2021 μέχρι το 2024 στην Πανεπιστημιακή Χειρουργική Κλινική του Μαγδεμβούργου, το οποίο έλαβε την Πιστοποίηση “Excellence Center” από την Γερμανική Ογκολογική Εταιρεία. Όσον αφορά τους ασθενείς με IPMN ανέπτυξε μαζί με την ομάδα του το λεγόμενα “βιβλιάριο IPMN”, μέσω του οποίου συστηματοποίησε όλους τους ασθενείς του Κέντρου, που είχαν την διάγνωση IPMN. Με αυτό τον τρόπο συστηματοποιήθηκε το follow-up όλων τον ασθενών με IPMN που μπήκαν σε διαδικασία follow-up και δημιουργήθηκε η μοναδική συστηματοποιημένη τράπεζα δεδομένων ασθενών με IPMN στη Γερμανία.
